Op de DNAT van 2017 in Bad Bentheim op de kop getikt bij een vriendelijke Nederlandse radioamateur die de twee stuks Geloso 4/102 vfo's op zijn kraampje had staan. We kwamen zo aan de praat over het merk Geloso, waarvan ik dacht dat Geloso een samenstelling van afkortingen was. Hij vertelde me echter dat Geloso echt de familienaam is van John Geloso, geboren 10 januari 1901 in Argentinie als zoon van Italiaanse ouders. De familie verhuisde in 1904 naar het Italiaanse Savona, waar John later de zeevaartschool volgde. De gehele, zeer interessante story van John Geloso staat onder deze link John Geloso
Terug naar de vfo 4/102
Zo ziet zo'n meesterwerk uit Italie er uit. Ik heb altijd geleerd dat een VFO-chassis heel stabiel en bomvast moet zijn, de constructie van dit exemplaar bewijst het tegendeel. Al hoewel ik meer vertrouwen heb in 2,5 mm dik aluminium, maar dat terzijde.
Het vooraanzicht met pal vooraan een 6J5GT triode. Er zit een mogelijkheid op om een afschermbus te plaatsen, die zat er dus niet bij. Nu is het wel zo dat de anode HF-technisch aan aarde ligt en zodoende ook afschermt. Warmte technisch is dat natuurlijk ook beter zo, je kunt natuurlijk ook een stalen 6J5 nemen.
De plastic aandrijftrommel heeft de eigenschap bij langdurige blootstelling aan UV-licht, bruinig te worden en te barsten. Het tweede exemplaar heeft daar wat last van.
De linker as is de aandrijving van de afstemcondensator en de rechter as behoort toe aan de frequentie-bereik-schakelaar. De banden 80, 40, 20, 15 en 10 meter kunnen worden gekozen. Daarbij werkt de 80 en 40 meter op de grondfrequentie en zijn de andere bereiken hiervan afgeleid.
De achterkant met blik op de dikke 6L6G die als stuurtrap direct te gebruiken is als sturing voor één of twee 807's of 6146B's. Het schijnt zelfs mogelijk te zijn direct een 813 aan te sturen. De VFO werd dan ook veel toegepast in amateur-ontwerpen van zenders, maar ook in de door Geloso zelf geleverde zenders.
De VFO type 4/101 is uitgerust met een driver 6V6G en is bedoeld voor de aansturing van één 807 of 6146.
De linkerkant met de aansluit-strip voor diverse voedingspunten en de gloeispanning. Het wordt aanbevolen de eerste trap ook nog met een 150 Volt stabilisator te voorzien. Tussen de beide glazen kolossen staat een piepklein 6AU6-je (EF94) als buffer/verdubbelaar.
Een blik op de andere kant. Hier is ook de typische afstemcondensator van Geloso te zien. Dat zijn altijd bijzondere constructies, ook bij de radio-ontvangers. De uitgangsspanning wordt hier direct van de bereikschakelaar afgenomen. Rechts, bij de oker-kleurige condensator.
De bovenkant laat de componentenopstelling zeer duidelijk zien. De onderste drie spoeltjes zijn van de oscillator, de volgende twee van de buffer/verdubbelaar en de bovenste vijf zijn de anodespoeltjes van de 6L6.
Het typeplaatje met buizenbezetting.
Hier nog eens het beroemde logo.
De onderkant met de drie ingegoten HF-smoorspoelen, waarvan ik er op het schema maar één kan terug vinden. Voor de rest werden hoogwaardige mica- en keramische condensatoren gebruikt. Bij het proberen van de VFO hoefde niets te worden gerepareerd of vervangen, hij werkte direct en goed. Redelijk stabiel zelfs, onvoorstelbaar met zo'n wiebelige constructie. De meeste mechanische stabiliteit wordt waarschijnlijk bereikt door het apparaat in te bouwen in een robuust chassis van de zender.
Nog een blik op de spoeltjes, de eenvoud zelve en toch een redelijk resultaat.
Overigens, de twee niet getekende HF-smoorspoelen zijn resp. aan het stuurrooster van de 6AU6 met 47 kOhm naar aarde en aan de 6L6G met 33kOhm naar aarde geschakeld. Ik betwijfel of daarmee veel voordeel kan worden gehaald. Wordt onderzocht.
Met dit ding ga ik nog eens een zender bouwen, een prachtige uitdaging, ik heb al wat uitvoeringen in mijn gedachten. Het wachten is op de koude winterdagen, dan is er weer meer tijd voor de bouwerij.
Het schema van de 4/102
Onder de volgende link staat een passend ontwerp voor een complete zender : Vijf-bandenzender met 4/102 VFO
Hieronder nog een paar linkjes naar documentatie:
Een Engelse beschrijving van de VFO: The Geloso Signal Shifter
Voor de Italiaans lezende kijkertjes: Geloso VFO 4/102 italiaans